Je verwacht het misschien niet, maar het najaar (voor de vorst) is de tijd om bladverliezende struiken, fruitbomen en andere bomen te planten. Ze hebben dan nog de tijd om nieuwe wortel te vormen. Ook kan je wortelstekken nemen van vaste planten als phloxen en herfstanemonen. Een ander heerlijk karweitje in het najaar zijn de bollen. Dat zijn cadeautjes voor over een paar maanden. Zomerbollen en -knollen kan je nu rooien en vorstvrij opslaan. Voorjaarsbollen kan je poten (voordat de grond bevroren is). Plant in een bak volgens de ‘sandwichmethode’ tulp, daarboven narcis en daarboven crocus en je hebt je er vanaf februari/maart maandenlang plezier van. Ook in je moestuin kan je nog prima aan de slag met bijvoorbeeld het planten van knoflook. Haal niet-winterharde kruiden als basilicum naar binnen. Van vaste kruiden als bieslook en munt een stuk afsteken en in een pot naar binnen halen.

‍

Welkom egels en vogels

In de tuinen van veel Buitenstates vind je egels. Die gaan van november tot maart in winterslaap. Je kan ze daarbij helpen door een rommelhoekje te maken onder een struik of een heg.  In tegenstelling tot veel andere winterslapers slapen ze niet aan een stuk door, maar worden elke 7 à 11 dagen wakker. Meestal slapen ze dan gelijk weer verder, maar soms gaan ze ook echt op zoek naar eten. Zorg daarom óók in de winter voor planten en struiken waar insecten op afkomen, en zet eventueel verderop in de tuin een bakje met water en katten- of hondenbrokjes, muesli (zonder suiker en zout) of fruit neer. Geef egels géén melk! Dit kunnen ze niet goed verteren.  Een egel is een vaste gast in de tuin. Ze hebben een vaste route in hun zoektocht naar voedsel (insecten, spinnen, slakken en regenwormen).

‍

‍

‍

‍

‍

‍

‍

‍

‍

Als je nu een nestkastje ophangt, kunnen vogels alvast wennen aan hun nieuwe winter-verblijf en zitten ze er tot aan het nieuwe broedseizoen. Het huisje mag niet te koud of te warm zijn; dit vraagt om een houtdikte van minimaal anderhalve centimeter. Richt de opening naar het noordoosten of zuidoosten, zodat er geen volle zon het huisje in schijnt of het inregent.  Zorg dat je voor het voorjaar genoeg te eten hebt door struiken met bessen te planten als de rozenbottel, krentenboompje, kardinaalsmuts, klimop en meidoorn. Kijk uit dat je geen vetbollen koopt met zo’n plastic netje, want dat is een van de grootste vervuilers, maak ze gewoon zelf. Doe wat ongezouten blokken frituurvet in een pan en doe er vogelvoer, zonnebloempitten bij.  Schep het mengsel in een kopje en laat het dro-gen. Wanneer het hard is geworden, hang je het kopje met een touwtje aan een boom, schutting of schuur. Ook kun je met een spijker wat pinda’s aan een ketting rijgen of een pot vogelpindakaas ophangen. Gewone pindakaas is te zout voor vogels.

‍

EGELHOTEL, MAKEN OF WINNEN

‍

Help de egels de winter door, maak zelf een  egelhuis. Kijk hier.

‍

‍‍‍Weet je niet waar je moet beginnen?

Wil je aan de slag in de tuin, maar weetje nog niet zo goed waar je moet beginnen? Kijk dan op de online cursus ‘Een levende tuin’. Na vijf online modules weet je hoe je je tuin kunt omtoveren naar een fijne plek voor jezelf, planten en dieren.

‍

‍